Wiele kobiet woli wysiąść przystanek dalej niż powinna, byle nie przechodzić przez park, który po zmroku staje się nieprzyjemny. Niektóre, wracając do domu, ściskają w dłoni klucze jak kastet. Ilu mężczyzn robi to samo? O miejskim bezpieczeństwie mówi się zbyt rzadko z kobiecej perspektywy. Dlatego w lipcu Fundacja EduRo i Sosnowiecka Rada Kobiet zapraszają na trzy spacery, podczas których uczestniczki wspólnie przyjrzą się miejskiemu otoczeniu. Najbliższy z nich odbędzie się nocą – 18 lipca.
Spacery poprowadzą lokalne aktywistki: Olga Dajewska-Ćwierk, prezeska Fundacji EduRo oraz Agnieszka Stefaniak-Zubko, przewodnicząca Sosnowieckiej Rady Kobiet. Wydarzenia są częścią projektu „Bezpieczna Sosnowiczanka. Fakty, diagnoza, rozwiązania”, realizowanego dzięki dofinansowaniu z organizacji Plan International Poland. Projekt łączy działania edukacyjne z analizą sytuacji kobiet w przestrzeni miejskiej.
– To nie pierwsza nasza inicjatywa dotycząca bezpieczeństwa – mówi Agnieszka Stefaniak-Zubko. – Już dwukrotnie przeprowadzałyśmy akcję mapowania miejsc, które kobiety uważają za nieprzyjazne lub których unikają po zmroku. Poprosiłyśmy mieszkanki, aby na mapie miasta zaznaczały pinezkami obszary, o których potem opowiadały – wspomina przewodnicząca Sosnowieckiej Rady Kobiet.
Jak się okazało, sosnowiczanki najlepiej czują się na swoich osiedlach, czyli w miejscach, które dobrze znają. Wiele mieszkanek wskazywało, że unika po zmroku centrum miasta czy parku Sieleckiego.
– Ciekawym przykładem była okolica wiaduktu od strony ulicy Sobieskiego, na którą zwróciło uwagę kilka pań. To miejsce na pierwszy rzut oka wydaje się niepozorne, a jednak chodnik się tam zwęża, a zza rogu może niespodziewanie wyłonić się ktoś nieznajomy. To pokazuje, że czym innym jest poczucie bezpieczeństwa kobiet, a czym innym policyjne mapy zdarzeń – zaznacza Agnieszka Stefaniak-Zubko.
Spacery bezpieczeństwa (safety walks), na które zapraszają organizatorki, zostaną przeprowadzone metodą, która pozwala spojrzeć na przestrzeń miejską wszystkimi zmysłami. Nie chodzi o długość trasy, ale o uważne przyjrzenie się wycinkowi miejskiej tkanki – niemal jak pod mikroskopem.
– Będziemy patrzeć, słuchać, czuć – mówi Olga Dajewska-Ćwierk. – Czasem wystarczy stos porzuconych butelek, brak oświetlenia czy zbyt wysoki krawężnik, by miejsce stało się barierą. Kobiety zwracają uwagę na rzeczy, które bywają niewidoczne z męskiej perspektywy; jak kratki, w których utknąć może obcas, zbyt strome podjazdy dla wózków, ciemne przejścia bez możliwości ucieczki, a nawet brak dostępu do toalet. Właśnie o takich aspektach, które składają się na nasze codzienne poczucie bezpieczeństwa, chcemy rozmawiać – dodaje prezeska Fundacji EduRo.
Organizatorkom zależy również na różnorodności spojrzeń. – Do udziału w spacerach zapraszamy kobiety młode i starsze, osoby poruszające się z wózkami, z ciężkimi zakupami, kobiety z niepełnosprawnością, z doświadczeniem migracji oraz przedstawicielki środowisk LGBTQIA+. – wylicza Olga Dajewska-Ćwierk. – Taka wielość perspektyw pozwoli lepiej zrozumieć codzienne wyzwania i potrzeby różnych grup mieszkanek i wspólnie wypracować konkretne rozwiązania – podkreśla aktywistka.
Wydarzenia mają charakter warsztatowy. Spotkania rozpoczynają się w kameralnej grupie przy kawie, gdzie uczestniczki poznają ideę spaceru. Następnie odbywa się wspólne przejście wybraną trasą, zakończone podsumowaniem obserwacji.
Terminy spacerów:
- 18 lipca (piątek), godz. 20:00–23:00 – spacer nocny
- 24 lipca (czwartek), godz. 15:00–18:00 – spacer popołudniowy
- 26 lipca (sobota), godz. 10:00–12:00 – spacer poranny
Link do zapisów: https://forms.gle/paL74dduJpbPnp4r6
W ramach projektu „Bezpieczna Sosnowiczanka. Fakty, diagnoza, rozwiązania” powstaje również raport dotyczący przemocy wobec kobiet w Sosnowcu. Dokument będzie zawierał zarówno wnioski ze spacerów bezpieczeństwa, jak i analizę danych z miejskich instytucji, zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy i wsparciem osób jej doświadczających.
Aktywistki zbiorą w nim statystyki i informacje z takich jednostek jak MOPS, Centrum Interwencji Kryzysowej, Policja czy Straż Miejska. Zwieńczeniem całego procesu będzie kawiarenka obywatelska, podczas której odbędzie się premiera raportu. Do wspólnego stołu zaproszone zostaną uczestniczki spacerów, przedstawiciele władz miasta i służb miejskich. Celem spotkania będzie wypracowanie konkretnych rekomendacji, które mogą przyczynić się do realnej poprawy bezpieczeństwa kobiet w przestrzeni publicznej.
– Chcemy nie tylko mówić o problemach, ale też wskazywać możliwe rozwiązania. Bo miasto bezpieczne dla kobiet, to miasto bezpieczne dla wszystkich – podkreślają organizatorki.
Patronat i matronaty nad projektem objęli: Arkadiusz Chęciński, Prezydent Miasta Sosnowca, Joanna Sekuła, Senatorka RP, Prezydium Ogólnopolskiej Sieci Rad Kobiet